Niniejsza praca prowadzi czytelnika przez labirynt dróg rozwoju wspólnot ludzkich. Marszrutę tej wędrówki wyznacza postęp w zakresie techniki i energii. Stanowią one oręż w adaptacji do lokalnych ekosystemów, czyli nadania im postaci umożliwiającej i sprzyjającej tworzeniu materialnych podstaw zbiorowej egzystencji. Podstawy te tworzy gospodarka, z właściwymi sobie sposobami łączenia bezpośredniego wytwórcy z warunkami i środkami pracy. Sternikiem procesu adaptacji było, jest i zapewne będzie państwo. W dotychczasowych dziejach po ostatnim zlodowaceniu (w najcieplejszej fazie okresu interglacjalnego plejstoceńskiej epoki lodowcowej) trzy kryzysy dziejotwórcze stanowiły punkty zwrotne. Były to swoiste rozdroża trajektorii dziejów cywilizacji: powstanie gospodarki wytwórczej i miasta (rewolucja neolityczna), pokonanie bariery oceanów (XIV/XV) i rewolucja przemysłowa. Znajdujemy się obecnie w kolejnej fazie procesu długiego trwania - dziejotwórczego kryzysu gospodarki rynkowo-kapitalistycznej. Podporządkowała ona przyrodę, pracę i ogólnoludzką wspólnotę wytwarzaniu bogactwa dzielonego według reguł prowadzących do dysproporcji rozwojowych w skali globu i narastających nierówności dochodowych i majątkowych wewnątrz poszczególnych społeczeństw. W fazie trwającej dwa stulecia w kapitalistycznym systemie - świecie wystąpiły dotychczas cztery kryzysy strukturalne: wielkiej depresji XIX w. (1873/96), wielkiej depresji XX w (1929/45), kryzys stagflacji lat 70. i kryzys neoliberalnej globalizacji 2007/2008. Czy transformację zakończy powstanie cywilizacji trwałego rozwoju? W książce znajduje się wiele zapowiedzi takiego scenariusza. Osią narracyjną pracy są cztery problemy.